Thứ Sáu, 19 Tháng Sáu 2020
Đánh thuế GAFA : Cuộc đọ sức Mỹ – Pháp hay sự yếu kém của châu Âu ?
Cuộc đàm phán quốc tế về thuế kỹ thuật số, chủ đề căng thẳng giữa Washington và Paris, lại rơi vào bế tắc sau thông báo « tạm ngưng » từ phía Hoa Kỳ ngày thứ Tư 17/06/2020. Giới quan sát đánh giá sự việc một lần nữa cho thấy chủ nghĩa đơn phương của Mỹ và sự yếu kém của Liên Hiệp Châu Âu trên mặt trận thuế quan.
AFP nêu rõ cuộc thương lượng này diễn ra dưới sự chủ trì của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OCDE). Mục tiêu là nhằm đạt được một thỏa thuận quốc tế từ đây đến cuối năm 2020 để đánh thuế các hãng công nghệ số hàng đầu như nhóm GAFA – tên viết tắt của Google, Apple, Facebook, Amazon của Mỹ, vốn thường xuyên bị cáo buộc là không trả thuế đúng mức.
Đề nghị « tạm ngưng » đàm phán của Mỹ được bộ trưởng Tài Chính, Steven Mnuchin, giải thích trong thư gởi các đồng nhiệm châu Âu và các đối tác trong OCDE là do « chính phủ các nước trên thế giới đang tập trung đối phó với dịch Covid-19 và khởi động lại nền kinh tế đất nước. »
Phía Pháp, thông qua lời bộ trưởng Kinh Tế, Bruno Le Maire, lên án quyết định của Mỹ là « một hành động khiêu khích » vào lúc các bên « chỉ còn có vài bước nữa là đạt được một đồng thuận về việc đánh thuế các hãng công nghệ lớn hàng đầu ».
Theo nhận định của giới quan sát, đánh thuế GAFA đang là điểm tranh cãi gay gắt nhất giữa Washington và Paris, có nguy cơ dẫn đến một cuộc chiến thương mại mới giữa Mỹ và châu Âu. Pháp là nước đầu tiên nhận thấy lợi ích từ nguồn thuế này, ước tính mang về cho chính phủ Pháp khoảng 400 triệu đô la trong năm 2019.
Thế nhưng, trong nhãn quan của chính phủ Mỹ, loại thuế này gây thiệt hại cho nền kinh tế đất nước, nhất là đối với các hãng công nghệ số của Mỹ. Ông Clete Williams, cựu cố vấn kinh tế Nhà Trắng, trong một bài nhận định đăng trên trang mạng CNBC hồi cuối tháng 5/2020, không ngần ngại tố cáo các biện pháp thuế quan do Pháp thiết lập là mang tính « phân biệt đối xử ». Nước Pháp tìm cách « trục lợi » tối đa từ các hãng công nghệ cao của Mỹ nhưng lại nương tay với các hãng trong nước.
Trong hoàn cảnh dịch bệnh hiện nay, dự án ngân sách châu Âu mà 27 nước thành viên hôm nay phải xem xét nhắc đến con số một tỷ euro từ nguồn thu thuế các « ông khổng lồ công nghệ số ». Chỉ có điều cái giá phải trả cho nguồn lợi hấp dẫn này là bao nhiêu ? Liệu Liên Hiệp Châu Âu có thể đạt được một đồng thuận về loại thuế này mà không cần đến Mỹ ?
Bộ trưởng Tài Chính Mỹ, Steven Mnuchin, cảnh báo Hoa Kỳ sẽ « đáp trả tương xứng và tương thích » nếu Liên Hiệp Châu Âu có ý định đơn phương áp thuế các hãng công nghệ hàng đầu. Năm 2019, trước việc Pháp muốn áp thuế GAFA, Washington dọa đánh thuế 100% hàng nhập khẩu từ Pháp, ước tính lên đến 2,4 tỷ đô la. Lời đe dọa này buộc Paris phải tạm hoãn thu loại thuế này đến cuối năm 2020.
Theo quan điểm của báo Les Echos, quyết định « thô bạo » của Washington ngưng hợp tác với OCDE cho thấy rõ chủ nghĩa đơn phương của Mỹ về thuế quan, và sự yếu kém của châu Âu. Vào thời điểm muốn tỏ thiện chí « ít ngây thơ hơn » trên trường quốc tế, Liên Âu lại cay đắng nhận ra rằng họ vẫn bị chính quyền Trump « dắt mũi » trong một hồ sơ mà châu Âu nghĩ là có thể ghi một dấu ấn chính trị mạnh mẽ.
Trước hành động này của Mỹ, hiện chỉ có bộ trưởng Kinh Tế Pháp, Bruno Le Maire, lên tiếng phản đối mạnh mẽ, trên đài France Inter, về cách thức Washington đối xử với đồng minh bằng cách « đe dọa trừng phạt có hệ thống ».